تلاش برای جبران انزوای برگزیت؛ نگاه دوباره انگلیس به مستعمرات قدیمی

Brexit-Hend-Britania

«دولت انگلیس که برای نشان دادن دستاوردی برای برگزیت (خروج از اتحادیه اروپا) تحت فشار قابل توجهی از سوی افکار عمومی قرار دارد رسماً دست به دامن مستعمرات قدیم خود شده است.»
 
به گزارش ایرنا، لیز تراس وزیر خارجه انگلیس اخیرا در سفری با اهداف تجاری از قطر، عربستان سعودی و هند دیدار کرد. وی که روز چهارشنبه ۲۰ اکتبر وارد عربستان شده بود سفر خود را با پیاده شدن در هند در روز جمعه ۲۲ اکتبر ادامه داد. در هند وی از همکاری های جدید با این کشور در زمینه های تکنولوژی، زیرساخت ها و آنچه «توسعه جهانی سبز» می نامید خبر داد. «لیز تراس» در این سفر با وزیر خارجه «جیشانکار» و وزیر محیط زیست «یاداو» دیدار کرد و پس از دهلی نو برای ملاقات با تجار و صاحبان کسب و کارهای هندی عازم بمبئی شد.
 
در این سفر در زمینه انتقال فناوری و دانش فنی با کشورهای در حال توسعه و سرمایه گذاری های «سنگین» تبادل نظر شد. گفته می شود این تفاهم قرار است نمونه یا مدلی باشد برای تفاهم نامه هایی که انگلیس قرار است در آینده با سایر کشورها امضا کند. دولت انگلیس می گوید قصد دارد روابط اقتصادی و امنیتی خود با کشورهای در حال توسعه را گسترش دهد. وزیر خارجه انگلیس می گوید همکاری با کشورهای «همفکر و دموکراتیک مانند هند» کلید رسیدن به این اهداف است.
 
در ماه می سال جاری نخست وزیر هند، «مودی» با بوریس جانسون بر روی یک نقشه راه برای تحکیم روابط دو کشور توافق کردند. انگلیس گفته است مبلغ ۱۱.۵ میلیون پوند در پروژه های انرژی پاک در هند سرمایه گذاری خواهد کرد که در ابعاد اقتصاد هند رقم بسیار ناچیزی به حساب می آید. رقم های دیگر اعلام شده توسط وزارت خارجه انگلیس از جمله ۷۰ میلیون دلار برای تکنولوژی های سبز و ۵۰۰ هزار پوند برای یک پروژؤه پژوهشی روی شبکه مجازی جدیدی بین دوکشور که قرار است روی موضوع به صفر رساندن تصعید دی اکسید کربن تحقیق کند، همگی رقم های بسیار ناچیزی بحساب می آیند.
 
خانم تراس ابراز امیدواری کرد که همکاری دو کشور زمینه  فناوری های حساس، سرمایه گذاری و مسائل دفاعی به نزدیک تر شدن روابط منتهی شده و به نوبه خود به ایجاد شغل و توسعه اقتصادی در هر دو کشور کمک کند.
 
انگلیس و هند هر دو مدعی هستند که در زمینه فناوری های جدید حرفی برای گفتن دارند. انگلیس خود را سومین صاحب «تک شاخ» های دنیای تکنولوژی می داند. تکشاخ به استارت آپهایی گفته می شود که بیش از یک میلیارد سرمایه دارند. گفتگو در زمینه کاهش دی اکسید کربن در آستانه نشست جهانی COP۲۶  در اسکاتلند نیز یکی دیگر از موارد مطرح شده در دیدار با وزیر محیط زیست هند بود.
 
روز شنبه لیز تراس برای مدیران کسب و کارهای هندی در بمبئی سخنرانی کرد. هند که همواره از آن با پسوند «بزگترین دموکراسی دنیا» در محافل انگلیسی یاد می شود مانند کشورهای جنوب خلیج فارس، از مناطق تحت نفوذ سیاسی و فرهنگی انگلیس به شمار می رود که همواره برای ایجاد توهم جهانی بودن یا نشانه نفوذ جهانی توسط سیاستمداران انگلیس به روی میز آورده می شوند.
 
نکته اصلی اینجاست که به نظر نمی رسد انگلیس از نظر فناوری یا حتی سرمایه گذاری چیز خاصی برای ارائه به هند داشته باشد. هندی ها احتمالا ًاز این دیدارها بیشتر به دنبال کسب پرستیژ هستند. انگلیس پس از خروج از اتحادیه اروپا و برای نشان دادن یک دستاورد قابل ارائه دچار مشکل شده و تلاش دارد با اینگونه سفرها چهره ای با نفوذ و جهانی از خود نشان دهد، وگرنه امضای یکی دو مورد تفاهم نامه در زمینه توسعه و انتقال فناوری آن هم با این مبالغ ناچیز، کاری نبود که نیاز به سفر دو روزه وزیر خارجه داشته باشد.
 
لیز تراس سفر خارجی خود را با دیدار از عربستان سعودی و قطر آغاز کرد. انگلیس این سفرها را اولین گام در مذاکرات تجاری با کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس معرفی می کند. وزیر خارجه انگلیس می گوید در این سفر به دنبال توسعه همکاری های اقتصادی و امنیتی با کشورهای عضو است. وی در عربستان سعودی با وزیر خارجه فیصل بن فرحان دیدار و گفت‌وگو کرده و در زمینه همکاری های امنیتی و منطقه ای، توسعه حقوق بشر و عملیات ضد تروریستی تبادل نظر کرد.
 
وی در قطر با امیر آن کشور شیخ تمیم و وزیر امور خارجه شیخ محمد بن عبدالرحمن دیدار کرده و از جمله موضوع امنیت افغانستان را مطرح کرد. وی اظهار داشت قطر نقش مهمی در فراهم کردن مسیری امن برای کسانی که در حال فرار از افغانستان بودند، از  جمله ۱۰۰ شهروند انگلیسی داشته است.
 
«تلاش برای جبران انزوای برگزیت؛ نگاه دوباره انگلیس به مستعمرات قدیمی»
 
انگلیس روی قطر و عربستان به عنوان دو شریک مهم برای توسعه روابط اقتصادی حساب می کند. گفته می شود انگلیس پس از خروج از اتحادیه اروپا به دنبال امضای یک قرارداد تجارت آزاد با کشورهای عضو شورای همکاری است که تجارت فعلی با این منطقه را از سالانه ۳۰ میلیارد پوند بیشتر خواهد کرد.
 
وزیر خارجه انگلیس در تمام دیدارهای خود روی «همکاری های امنیتی» در کنار همکاری های اقتصادی تاکید ویژه ای کرده است از جمله تاکید بر «به اشتراک گذاشتن اطلاعات»، به‌گونه‌ای که اینها از صادرات انگلیس باشند. علاوه بر آن تاکید بر همکاری های «امنیتی» می تواند متضمن نوعی تهدید ضمنی نیز باشد که یعنی اگر خواهان امنیت هستید، لاجرم همکاری اقتصادی را در اولویت قرار دهید.
 
محمد بن عبدالرحمن وزیر خارجه قطر در توئیت خود به «اشتراکات بی مانند تاریخی» کشورش با انگلیس اشاره کرده است. احتمالاً اشاره وی به دوره ای است که قطر رسماً تحت الحمایه انگلیس به شمار می رفت. قطر به همراه شماری دیگر از شیخ نشین های جنوب خلیج فارس در سال ۱۹۷۱ استقلال خود را از انگلیس بدست آورد.
 
انگلیس در قرن نوزدهم ساحل جنوبی خلیج فارس را «ساحل دزدان دریایی» می نامید. بعدها برای ایجاد امنیت در مسیر تجاری هندوستان، تصمیم گرفت معاهده هایی با تمام شیوخ پراکنده آن منطقه امضا کند. برای رفع مشکل پراکندگی، انگلیس هفت شیخ نشین را در مجموعه ای به نام «امارات مصالحه» قرار داد که بعد از استقلال نام امارات متحده را برگزیدند. در ۱۸۹۲ شیوخ منطقه در قرارداد دیگری متعهد شدند بدون اجازه انگلیس با هیچ کشوری روابط خارجی برقرار نکرده و وارد هیچ پیمانی نشوند. در آن زمان انگلیس، هند و مستعمرات عربی خود را از کلکته اداره می کرد.