قطعی اینترنت در برخی از شهر های خوزستان در پی اعتراضات به افزایش قیمت مواد غذایی
افزایش افسار گسیخته قیمت‌های مواد غذایی در روزهای اخیر باعث بروز اعتراضاتی در برخی از شهرهای خوزستان و به تبع آن قطع اینترنت در این استان شده است. روز ۱۹ اردیبهشت گرچه اینترنت در سراسر ایران با کندی مواجه شد اما دسترسی به اینترنت در برخی از شهرهای استان خوزستان به طور کلی قطع شد.
دولت ایران نگران است که خبرها و تصاویر اعتراضات شهرهای خوزستان، موجب تحریک دیگر مناطق ایران شوذ و ناآرامی‌ها به دیگر شهرهای کشور سرایت کند.
در حالی که مراکز جهانی ارزیابی وضعیت اینترنت و برخی از خبرنگاران خوزستانی از جمله محمد مالی فعال رسانه‌ای ساکن اهواز که چند بار در تویییت‌های خود خبر قطعی گسترده اینترنت در این استان را تایید می‌کنند، احمد وحیدی وزیر کشور ایران اما در گفتگو با خبرگزاری تسنیم قطعی اینترنت در خوزستان را تکذیب کرده و گفته است که در هیچ کجای ایران ناامنی نداریم.
این در حالی است که دیروز شهریار حیدری عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، قطعی اینترنت در خوزستان را «طبیعی» عنوان کرده بود.
وبسایت «فیلتربان» که به طور تخصصی وضعیت اینترنت و حقوق دیجیتال را در ایران رصد می‌کند، در گزارش اخیر خود با عنوان «قطعی اینترنت در خوزستان به دلیل اعتراض به کمبود نان» با اشاره به قطع اینترنت تلفن همراه در شهرهای اهواز، آبادان، حمیدیه، سوسنگرد و ایذه یادآور می‌شود که قطعی اینترنت دست کم به مدت ۴۸ ساعت و به طور کامل بود، سپس دسترسی‌ها به طور محدود و برای استفاده از سرویس‌های خدماتی داخل کشور آغاز شد.
این گزارش تاکید می‌کند که این قطعی اینترنت گسترده‌‌ترین قطعی اینترنت استانی در ایران است که حداقل پنج شهر را به مدت ۷۲ ساعت در معرض خاموشی کامل اینترنت قرار داده است.
در این گزارش آمده که دسترسی به اینترنت نهادهایی مثل بانک‌ها، خبرگزاری‌ها، پلیس و ادارات دولتی همچنان برقرار است در حالی که همزمان کاربران عادی ایرانی با وجود استفاده از خدمات همان شرکت‌های ارائه دهنده اینترنتی، به اینترنت دسترسی ندارند.
امیر رشیدی محقق امنیت و دسترسی به اینترنت و نویسنده این گزارش در گفتگو با یورونیوز قطعی اخیر اینترنت در خوزستان را دقیق‌تر و جدی‌تر از قطعی اینترنت در چند ماه پیش در همین استان و پس از اعتراضات به کمبود آب ذکر می‌کند.
رشیدی می‌گوید دور قبل قطعی اینترنت، دسترسی اینترنت خانگی وجود داشت و اینترنت گوشی‌های تلفن همراه بود که مسدود شده بود. این بار اما میزان و شدت قطعی اینترنت در خوزستان متفاوت بود، به این شکل که حتی سرویس‌های اینترنت خانگی هم قطع شدند.
او نکته دوم را موضوع «اینترنت طبقاتی» عنوان می‌کند که بخشی از برنامه شبکه ملی اینترنت است و در توضیح آن می‌گوید که افراد بنا بر جایگاه و شغلی که دارند دسترسی‌های متفاوتی به خدمات اینترنتی دارند. یعنی در حالی که امروزه اینترنت برای شهروندان عادی در خوزستان قطع شده است، به عنوان مثال خبرنگاران دارای دسترسی به اینترنت هستند.
این محقق شبکه‌های اجتماعی در خصوص اینترنت ملی می‌گوید که اینترنت ملی دارای دو بعد فنی و محتوایی است. در بعد فنی، حکومت ایران توانسته است تا هر گاه که احساس نیاز کند اینترنت بین الملل را قطع کند، مثلا کاربران نمی‌توانند وارد سایت‌های خارجی نظیر گوگل شوند، نمی‌توانند از شبکه‌های اجتماعی نظیر اینستاگرام، تلگرام، توییتر و... استفاده کنند اما همزمان می‌توانند از وبسایت‌های داخلی ایران مثل خدمات بانکی، سرویس‌های خرید و فروش و تاکسی اینترنتی بهره ببرند.
رشیدی در خصوص بعد دوم یعنی محتوا نیز می‌گوید: «برخلاف بحث فنی، در موضوع محتوا حکومت ایران موفق نشده که جایگزین‌هایی برای شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌هایی که مردم روزانه بسیار با آن سر و کار دارند ارائه کند. البته چند شبکه اجتماعی داخلی راه‌اندازی شده، اما به خاطر نگرانی شهروندان از امنیتشان، استقبالی از این پلتفرم‌های داخلی صورت نمی‌گیرد.»
ایده اولیه راه‌اندازی اینترنت ملی در سال ۱۳۸۴ و در دولت محمود احمدی‌نژاد شکل گرفت. آیت الله خامنه‌ای به طور مکرر از شبکه‌های اجتماعی و ضرورت کنترل آنها صحبت می‌کند او حتی در پیام نوروزی سال ۱۴۰۰ خود گفت: «ما افتخار می کنیم به اینکه ما فضای مجازی را ول کرده ایم. این افتخار ندارد؛ این به هیچ وجه افتخار ندارد. فضای مجازی را بایستی مدیریت کرد.... نباید این وسیله را در اختیار دشمن گذاشت که بتواند علیه کشور و علیه ملت توطئه کند.»
قطعی اینترنت در خوزستان که از ۱۶ اردیبهشت آغاز شده به رغم گذشت پنج روز همچنان ادامه دارد. تصاویر و ویدئوهای اندکی از خوزستان و اعتراضات در شهرهای مختلف آن در فضای مجازی منتشر می‌شود که حکایت از فضای ملتهب در شهرهای این استان دارد.
منبع: یورونیوز
