«تظاهراتی در شهر ارومیه در اعتراض به خشک شدن دریاچه ارومیه با برخورد نیروهای امنیتی روبرو شده است. ویدیوهایی به دست بی‌بی‌سی رسیده که نشان می‌دهد مردم ارومیه روز شنبه در مرکز شهر تجمع اعتراض‌آمیز برپا کردند.»

 

تصاویر دیگری از این تجمع‌ در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که حضور سنگین نیروهای امنیتی و برخورد با مردم معترض در این شهر در آذربایجان غربی را نشان می‌دهد.

یکی از مخاطبان بی‌بی‌سی گفت که مردم در اعتراض به خشک شدن دریاچه ارومیه تجمع کرده بودند و شعارهای اعتراض‌آمیزی خطاب به «مسئولان بی‌کفایت» سرمی‌دادند.

به گفته او نیروهای امنیتی به سرعت جمعیت را متفرق کرده و مانع ادامه این تجمع شدند. این مخاطب افزود که موبایل تعدادی از افرادی را که از تجمع تصویربرداری می‌کردند شکستند.

 

یاشار حکاک‌پور، کنش‌گر حقوق بشر در گفتگو با العربیه فارسی نیز بر این باور است که ‏مسئله دریاچه ارومیه «خشکیدن» نیست بلکه «خشکاندن» است

حکاک‌پور، بر این باور است که ‏مسئله دریاچه ارومیه «خشکیدن» نیست بلکه «خشکاندن» است. به گفته وی، نمونه‌برداری‌های کارشناسانه از بستر دریاچه که به عمق رسوبی 27000 سال می‌رسد، نشان می‌دهد که این دریاچه در تمام طول این دوره هیچ‌گونه خشکی به خود ندیده و «عامل انسانی» و به ویژه «سدسازی» عامل اصلی مرگ دریاچه است.

وی می‌گوید: «حکومت ایران عمدا دریاچه ارومیه را از طریق ساختن ده‌ها سد بر روی تمام رودهای منتهی به آن می‌خشکاند، و هر وقت هم که اعتراضی صورت می‌گیرد، رژیم اعتراضات زیست‌محیطی آذربایجانی‌ها را همانند سال نود به شدیدترین شکل ممکن سرکوب می‌کند.»

 

اما به گفته وی این اعتراضات ادامه دارد و هشتگ #saveurmialake نمود بارز آن است. حکاک‌پور نتیجه می‌گیرد: «با روندی که از توزیع اعلامیه در شهرهای آذربایجان از خوی، ماکو، ارومیه، سولدوز، تبریز، اردبیل، مراغه و تکاب می‌بینیم، به نظرم اعتراضات به کف خیابان کشیده خواهد شد.»

 

سئویل سلیمانی، دانشجوی دکترای جامعه‌شناسی دانشگاه جورج میسون در این باره به «العربیه فارسی» گفت که مسئله خشک‌شدن دریاچه ارومیه از اواخر دهه هشتاد خورشیدی تبدیل به «یکی از موضوعات اساسی در جریان حرکت‌های مدنی آذربایجان» شده است.

 

به گفته وی، در سال‌های خفقان بعد از سرکوب «جنبش سبز»، خیابان‌های شهرهای آذربایجان شاهد اعتراض‌های فعالان و مردم آذربایجان به عدم توجه دولت به خشک‌شدن دریاچه ارومیه بود، و دستگیری‌های گسترده و زندان‌های بلندمدت حاصل آن اعتراض‌ها بود. این در حالی است که بی‌تفاوتی و عدم تخصیص بودجه از طرف دولت دریاچه را هر روز بیشتر از قبل به مرگ نزدیک می‌کند.

این کنش‌گر می‌گوید اعتراضات مردم آذربایجان از سطح مدنی فراتر رفت و حتی به سطح دولتی رسید، به طوری که حسن روحانی مسئله رسیدگی به دریاچه ارومیه را به یکی از شعارهای کارزار انتخاباتی ریاست‌جمهوری خود تبدیل کرد، و پس از رئیس‌جمهور شدن هم ستادی به نام «ستاد احیای دریاچه اورمیه» در دولت خود تشکیل داد.

به گفته سلیمانی، با گذشت زمان «توخالی بودن تمام این شعارها» با خشک‌شدن بیش از حد دریاچه خود را نشان داد، و نتیجه این شد که کنش‌گران آذربایجانی تصمیم گرفتند خودشان دست به کار شوند و کارزار مجازی راه بیندازند. هشتگ چند روز اخیر به یکی از ترندهای اصلی توییتر فارسی تبدیل شد.

 

در یکی از ویدئوهایی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده مردم شعار «بی‌شرف، بی‌شرف» سر می‌دهند. این شعاری است که معترضان در ایران اغلب از آن علیه نیروهای امنیتی استفاده می‌کنند.

رحیم جهانبخش، فرمانده انتظامی آذربایجان غربی، گفته است که شماری در این اعتراضات دستگیر شده اند اما جزئیاتی ارائه نکرد.

او از «شناسایی و دستگیری عوامل شرور و معاند با هدف تخریب اموال عمومی و برهم زدن امنیت مردم» صحبت کرد. مقام‌های جمهوری اسلامی اغلب معترضان را با چنین واژه‌هایی توصیف می‌کنند.

این اعتراض در حالی انجام می شود که گزارش ها حاکی از وضعیت وخیم دریاچه ارومیه است.

 

به گزارش منابع خبری در ایران امیرعباس جعفری، مدیرکل مدیریت بحران آذربایجان غربی، روز چهارشنبه گفت: «در بیش از ۲ دهه گذشته، هرسال به طور متوسط ۴۰ سانتی متر از ارتفاع دریاچه ارومیه کاسته شده و اکنون ۹۵ درصد از آب این دریاچه خشک شده است.»

به گزارش خبرگزاری مهر او گفت: «خشکسالی، تبخیر آب، توسعه بی رویه کشاورزی و استفاده نادرست از آب دریاچه برای کشت محصولات زراعی پرآب بر از مهمترین عوامل خشک شدن دریاچه ارومیه است.»

 

دریاچه ارومیه زمانی دومین دریاچه بزرگ آب شور دنیا بود اما حالا تقریبا چیزی از آن باقی نمانده است.

با خشک شدن تدریجی دریاچه مراکز سیاحتی حاشیه آن هم از بین رفته‌اند. کارشناسان سرنوشت این دریاچه را با دریاچه‌های مشابه مثل دریای آرال مقایسه می‌کنند.

به گفته آنها دریاچه ارومیه به دلیل افزایش شدید برداشت از منابع آب برای استفاده انسانی همزمان با خشکسالی طولانی و شدید به این روز افتاده است.

 

در هفته‌های اخیر بسیاری از مردم در شبکه های اجتماعی نسبت به وضعیت دریاچه ارومیه ابراز خشم کرده‌اند و فشار افکار عمومی برای نجات این دریاچه اخیر بالا گرفته است.

محمدصادق معتمدیان، استاندار آذربایجان غربی، هفته پیش اذعان کرد که «اقدامات قبلی» دولت در این زمینه «هنوز به نتیجه مطلوب نرسیده است.»

او هشدار داد که بدون نجات دریاچه ارومیه «خسارت‌های جبران ناپذیر زیست محیطی» به بار خواهد آمد.

در سال‌های اخیر اعتراضات به مشکل آب در ایران درحال گسترش بوده است.

 

پاییز گذشته اصفهان شاهد شعله‌ور شدن اعتراضاتی بود که طی آن معترضان بر بستر خشک زاینده‌رود دراز کشیدند. آب زاینده‌رود نقش اساسی در تامین آب کشاورزی این منطقه دارد.

 

پیش از آن در تیر ماه سال ۱۴۰۰ هم استان خوزستان و گاه استان های اطراف شاهد اعتراضات ضددولتی بودند که با شکایت وضعیت آب شروع شد.

هر دو موج اعتراضات در خوزستان و اصفهان با سرکوب خشن نیروهای امنیتی روبرو شد.

 

 

منابع: سایتهای بی بی سی فارسی و العربیه فارسی