۳۵ رأی موافق به قطعنامۀ پیشنهادی در شورای حکام آژانس انرژی اتمی پیش از ارجاع پروندۀ رژیم ولایت فقیه به شورای امنیت

شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی در دومین روز از نشست فصلی خود به بررسی قطعنامه پیشنهادی آمریکا و ٣ کشور اروپایی طرف توافق هسته ای (بریتانیا، فرانسه و آلمان) پرداخت.
از ۳۵ عضو این شورا نمایندگان ۲۶ کشور روز پنجشنبه، ۱۷ نوامبر (۲۶ آبان) به قطعنامه پیشنهادی ۴ قدرت جهانی رأی موافق دادند و فقط چین و روسیه با آن مخالفت کردند. ٧ عضو دیگر یا در رأی گیری شرکت نکردند یا رأی ممتنع دادند.
در این قطعنامه، از جمهوری اسلامی خواسته شده هر چه سریع تر با آژانس همکاری کند و به پرسش ها دربارۀ منشاء ذرات اورانیوم کشف شده در ٣ مکان اعلام نشده، پاسخ دهد.
دومین قطعنامه طی سال جاری:
این دومین قطعنامه شورای حکام در سال جاری است که در آن از جمهوری اسلامی به خاطر عدم همکاری با آژانس برای رفع ابهام ها و پاسخ به پرسش های نهاد نظارتی سازمان ملل انتقاد می شود. در نشست فصلی قبلی هم قطعنامه مشابهی تصویب شد که مانند این یکی، فقط روسیه و چین به آن رأی مخالف دادند.
به گزارش خبرگزاری رویترز در قطعنامه تأکید شده که این یک مسئله "ضروری و فوری" است که جمهوری اسلامی هر چه سریع تر به پرسش های آژانس دربارۀ منشاء موارد رادیو اکتیو پاسخ دهد.
بنابر این گزارش، لحن قطعنامه جدید به مراتب از قطعنامۀ قبلی صریح تر و قاطعانه تر است و می تواند یک بحران دیپلماتیک و ارجاع پرونده جمهوری اسلامی به شورای امنیت سازمان ملل را در پی داشته باشد.
ایالات متحده آمریکا در بیانیه ای که پیش از رأی گیری درباره قطعنامه پیشنهادی منتشر شد، تأکید کرده که جمهوری اسلامی باید به تمام همکاری های ضروری با آژانس تن دهد و از دادن "وعده های توخالی" اجتناب کند.
در این بیانیه تأکید شده که اگر جمهوری اسلامی آماده همکاری های ضروری برای رفع ابهام های آژانس نباشد، اقدام های دیگری در دستور کار قرار می گیرند که می تواند شامل ارجاع پرونده به شورای امنیت باشد.
ایران در واکنش به قطعنامه قبلی شورای حکام، سطح همکاری های خود با بازرسان آژانس را کاهش داد و ۲۷ دوربین نظارتی این نهاد در تأسیسات هسته ای خود را از مدار خارج کرد.
جمهوری اسلامی پس از مدت ها که ادعا می کرد پاسخ های قانع کننده به آژانس داده و مختومه شدن پرونده پرسش ها را شرط بازگشت به مذاکرات متوقف شده احیای برجام عنوان می کرد، چندی پیش از این موضع عقب نشینی کرد و هیأتی را برای مذاکره به وین فرستاد.
در ادامه این روند قرار بود هیأتی از آژانس تا پایان ماه نوامبر در سفر به تهران برای رفع نگرانی ها و ابهام های این نهاد با مقام های جمهوری اسلامی مذاکره کند.
هشدار گروسی درباره لغو مذاکره با آژانس:
روز گذشته محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی در جمع خبرنگاران با اشاره به احتمال تصویب قطعنامه پیشنهادی ۴ کشور غربی سودمندی و نتیجه بخش بودن سفر هیأت آژانس به تهران را زیر سؤال برد و به طور تلویحی از احتمال لغو آن سخن گفت.
رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در واکنش به این اظهارات ابراز امیدواری کرد که مذاکرات فنی در زمان پیش بینی شده در تهران انجام شود و هشدار داد که لغو این نشست فقط اوضاع را وخیم تر می کند.
جمهوری اسلامی از اردیبهشت ۱۳۹۸ و یک سال پس از خروج آمریکا از توافق هسته ای، اجرای تعهدات خود مطابق این توافق و برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را کاهش داد و این کار را ادامه می دهد.
با شتاب گرفتن برنامه های هسته ای ایران، ذخایر اورانیوم غنی شده این کشور مطابق تازه ترین گزارش آژانس به حدود ۱۸ برابر حد مجاز تعیین شده در برجام رسیده که مقدار زیادی از آن اورانیوم با غنای ۵، ۲۰ و ۶۰ درصد است.
بدتر شدن اوضاع و منتفی شدن احیای برجام؟:
مذاکرات احیای برجام که آمریکا به طور غیرمستقیم در آن مشارکت دارد فروردین سال پیش آغاز و اسفند ماه بدون نتیجه متوقف شد. در این فاصله تمام تلاش ها برای حل اختلاف هایی که به طور عمده میان آمریکا و ایران باقی مانده به نتیجه ای نرسیده اند.
تا مدتی پیش، توقف مذاکرات احیای برجام یکی از مهمترین دغدغه های کشورهای غربی در رابطه با جمهوری اسلامی بود، اما تداوم خیزش اعتراضی مردم ایران و مسئله استفاده روسیه از پهپادهای ساخت ایران در جنگ علیه اوکراین، اوضاع را دگرگون کرده است.
رابرت مالی، مأمور ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران، به تازگی اعلام کرد که به دلیل سرکوب خشونت بار معترضان و فروش پهپاد به روسیه، تمرکز واشنگتن دیگر بر احیای برجام نیست.
٣ کشور اروپایی طرف توافق در بیانیه مشترکی که روز پنجشنبه منتشر کردند، وضعیت کنونی را خطرناک توصیف کرده و هشدار داده اند که اگر ایران دربارۀ بازگشت به پایبندی کامل به تعهدات برجامی تصمیم نگیرد، شرایط در آینده نزدیک فقط بدتر خواهد شد.