نقدینگی بیش از ۵.۵٩ هزار تریلیون تومانی
اعتمادآنلاین: به گزارش بانک مرکزی، در آخرین ماه تابستان سال جاری، رقم نقدینگی به ۵۵۹۵ هزار میلیارد تومان رسید که نسبت به مردادماه رشد ۶ ۳درصدی را ثبت کرده است.آمارهای رسمی نشان می‌دهد حجم پول در شهریورماه از رقم ۱۲۷۴ هزار میلیارد تومان گذشت و رشد ماهانه ۴.٨ درصد را به ثبت رساند. از سوی دیگر رقم شبه‌پول نیز در شهریور سال جاری به ۴۳۲۰.٧ هزار میلیارد تومان رسید که نسبت به مرداد ماه ۳.٢ درصد افزایش داشته است. اما مهمترین نکته آمار منتشرشده در نیمه سال جاری، رقم سهم پول از نقدینگی است که در ششمین ماه سال به ۲۲.٨ درصد رسید که از اردیبهشت ۹۲ تکرار نشده بود. افزایش سهم پول از نقدینگی نشان می‌دهد مردم به طور عقلایی تصمیم گرفتند در شرایط تورمی پول خود را در حساب‌های جاری یا به صورت پول نقد نگهداری کنند.
به گزارش دنیای اقتصاد، در گزیده آمارهای شهریورماه ۱۴۰۱ بانک مرکزی جزئیات بیشتری از تغییرات متغیرهای پولی و بانکی منتشر می‌شود. براساس این گزارش در آخرین ماه تابستان سال جاری، رقم نقدینگی به ۵۵۹۵ هزار میلیارد تومان رسید که نسبت به مردادماه رشد ٣.۶ درصدی را ثبت کرد. نقدینگی از دو جزء اصلی پول و شبه پول تشکیل می‌شود. حجم پول از نقدشوندگی بیشتر برخوردار است و پول نقد در دست اشخاص و حساب‌های جاری شامل می‌شود. اما حجم شبه‌پول درواقع حساب‌های پس‌انداز و سرمایه‌گذاری افراد را نشان می‌دهد. براساس آمار اعلام‌شده در شهریورماه سال جاری حجم پول به ۱۲۷۴ هزار میلیارد تومان رسید که نسبت به مردادماه رشد ۴.٨ درصدی داشته است.
این در حالی است که رشد ماهانه حجم پول در مرداد ماه ۲.٩ درصد بوده است. بنابراین رشد ماهانه حجم پول در شهریورماه نسبت به مردادماه ۱.٩ واحد درصد رشد داشته است.
رشد نقطه به نقطه پول نیز در ماه پایانی تابستان به ۵۶.٢ درصد اعلام شد که نسبت به مردادماه نیم واحد درصد مثبت‌تر شد. نگاهی به روند رشد نقطه‌ای حجم پول نشان می‌دهد از ابتدای سال تقریبا یک روند صعودی را در پیش گرفته است. بررسی ها نشان می‌دهد در فروردین ماه حدود ۴۳.٨ درصد را ثبت کرد. اما در اردیبهشت ماه به حدود ۴۵.٣ درصد رسید.
در خردادماه نیز با رشد حدود ۹.۹ واحد درصدی به ۵۵.٢ درصد رسید. در تابستان نیز این روند نسبتاً ادامه پیدا کرد؛ به طوری که در تیرماه رشد نقطه ای پول حدود ۵۷.۶ درصد رسید. در مرداد ماه ۲ واحد درصد از رشد نقطه ای پول کاسته شد، اما در شهریورماه مجدداً روند رشد نقطه به نقطه پول صعودی شد.
از سوی دیگر، حجم شبه پول نیز در شهریورماه به رقم ۴۳۲۰.٧ هزار میلیارد تومان رسید که نسبت به مردادماه رشد ۳.٢ درصدی را ثبت کرد. این در حالی است که روند رشد نقطه به نقطه شبه پول از ابتدای سال تقریباً نزولی بوده است. به عبارت دیگر رشد نقطه ای شبه پول در فروردین ماه سال جاری ۳۶.٩ درصد، در اردیبهشت ماه ۳۵.٣درصد و در خردادماه ۳۳.۶ درصد بوده است. در اولین ماه تابستان نیز رشد نقطه‌ای شبه پول ۳۲.۵ درصد و در نیمه تابستان
۳۳.۳ درصد بود. در شهریورماه نیز رشد نقطه به نقطه شبه پول ۳۲.٩ درصد بوده است.
یکی از نسبت‌های مهم که می‌تواند وضعیت اجزای نقدینگی را نشان دهد، نسبت پول به نقدینگی است. بررسی ها نشان می‌دهد در آخرین ماه تابستان سال جاری نسبت پول به نقدینگی به ۲۲.٧ درصد رسیده که بیشترین نسبت تاریخی این شاخص از اردیبهشت ۹۲ بوده است. آمارها حاکی از این است که از ابتدای سال جاری سهم پول از نقدینگی روندی صعودی را طی کرده است. در فروردین ماه این نسبت حدود ۱۹.٧ درصد بود و در اردیبهشت و خردادماه به ترتیب به ۲۰.۴ و ۲۲.١ درصد رسید. براساس آمار منتشرشده در دو ماه نخست تابستان این نسبت ۲۲.۵ درصد بود.
به عبارت دیگر سهم پول از نقدینگی در نیمه سال جاری به بیشترین مقدار رسیده که نشان می‌دهد افراد ترجیح می‌دهند دارایی‌های خود را به نقدشونده‌ترین حالت نگهداری کنند. با توجه به عواملی مانند تورم بالا، سود حقیقی منفی در بانک‌ها و انتظارات تورمی مثبت، افراد به صورت عقلایی تصمیم می‌گیرند دارایی‌های خود را به صورت نقدی نگهداری کنند و از سپرده کردن آنها در بانک‌ها خودداری می کنند. این در حالی است که رشد نقدینگی در ماه‌های اخیر کاهشی بوده است، اما به نظر می رسد تمایل افراد به نگهداری پول با نقدشوندگی بالا سبب به هم خوردن آرامش بازارهای مختلف شده و این تلاطم هیزمی برای شعله‌ورتر شدن تورم خواهد بود.
تصویر پایه پولی در نیمه نخست سال:
آمار پایه پولی یا پول پرقدرت نشان می‌دهد در آخرین ماه تابستان سال جاری، رقم پایه پولی به ۶۹۰.٧ هزار میلیارد تومان رسیده که نسبت به مردادماه ۲.٧ درصد و نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۳۳.١ درصد رشد داشته است. گزارش بانک مرکزی از جزئیات پایه پولی نشان می دهد خالص مطالبات بانک مرکزی از بخش دولتی در ۶ ماه نخست سال جاری ۶۹.١ درصد رشد داشته است. از سوی دیگر، سپرده‌های بخش دولتی نزد بانک مرکزی نیز در نیمه نخست سال جاری منفی ۶.۴ درصد گزارش شده است. این مسأله نشان می دهد دولت برای اقدامات خود با کمبود نقدینگی مواجه بوده و از منابع بانک مرکزی برداشت کرده است.
در جوابیه ای که بانک مرکزی در پاسخ به گزارش «دوراهی روندهای پولی» که به بررسی آمارهای پولی و بانکی مهرماه پرداخته بود، منتشر کرد، تأکید داشت: «افزایش رشد ماهانه پایه پولی در ماه‌های اخیر عمدتا متاثر از تامین اعتبارات ارزی موردنیاز وزارت جهاد کشاورزی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی توسط بانک مرکزی به منظور جبران و هموارسازی آثار حذف تخصیص ارز ترجیحی به ترتیب برای واردات نهاده‌های کشاورزی، کالاهای اساسی و دارو (به واسطه اجرای طرح مردمی سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها) است که انتظار می‌رود با توجه به الزامات قانونی تسویه ریالی تعهدات مذکور، رشد پایه پولی به مسیر پیش بینی شده بازگشت کند.» از سوی دیگر، در ۶ ماه نخست سال جاری، مطالبات بانک مرکزی از بانک‌ها رشد ۱۳.۴ درصدی را ثبت کرده است. بعلاوه، نسبت ذخایر اضافی بانک‌ها به کل سپرده‌ها نیز در ۶ ماه مورد بررسی کاهش حدود ۳۹.١ درصدی را ثبت کرده که نشان می‌دهد بانک ها نیز با کمبود نقدینگی مواجه بوده و ذخایر اضافی خود را از بانک مرکزی خارج کرده‌اند.
در بخش پایه پولی از سمت مصارف نیز آمارها نشان می‌دهد اسکناس و مسکوک در جریان در نیمه نخست سال جاری ۴.٩ درصد مثبت و سپرده بانک‌ها و مؤسسات اعتباری نزد بانک مرکزی نیز در مدت مذکور ۱۶.٢ درصد مثبت بوده است. علاوه‌بر این، آمارها نشان می دهد پایه پولی در ۶ ماه نخست سال جاری ۴ ۱۴درصد رشد داشته که بیشترین سهم از این رشد به رشد خالص مطالبات بانک مرکزی از بخش دولتی، با حدود ۱۰.١ درصد قرار دارد. سهم از رشد خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی نیز ۱.۵ درصد و مطالبات بانک مرکزی از بانک ها ۳.۳ درصد بوده است.
