«دور دوم انتخابات ریاست جمهوری ترکیه در ۷خرداد۱۴۰۲ برگزار می‌شود. دو رقیب اصلی این انتخابات، «رجب طیب اردوغان» از سوی «ائتلاف جمهور» و «کمال قلیچداراوغلو»، از سوی «ائتلاف ملت» هستند. این اولین بار در تاریخ جمهوری ترکیه است که انتخابات به دور دوم کشیده شده است.» 

 

قبل از انتخابات دور اول، «محرم اینجه»، عضو سابق حزب «جمهوری خلق»، از نامزدی انصراف داد و در کنفرانس مطبوعاتی که برگزار کرد از هیچ‌کدام از سایر نامزدها حمایت نکرد و گفت که، «من کنار کشیدم تا در صورت شکست در انتخابات، بهانه شکست آن‌ها [ائتلاف ملت] حضور من در انتخابات نباشد. من به‌خاطر مملکت کنار کشیدم.»

 

در یک ماه گذشته بسیاری از طرفداران «ائتلاف ملت»، با انتقاد از آقای اینجه اعتقاد داشتند آقای اینجه با اینکه می‌داند در انتخابات پیروز نمی‌شود، ولی به‌خاطر کینه‌ای که از آقای کمال قلیچداراوغلو، دارد در پی شکستن آرای این نامزد است. 

 

آقای اینجه در این انتخابات بیشتر انتقاداتش بر روی حزب «جمهوری خلق»، و «ائتلاف ملت»، متمرکز شده بود و این دلیلی بود بر اینکه طرفداران آقای قلیچداراوغلو، در برخی از محافل از وی به‌عنوان «خائن» نیز یاد کنند. 

 

آقای اینجه معتقد بود که آرای وی از میان جوانانی است که رای اولی هستند و در صورت کنار کشیدن وی، این آرا به سمت آقای اردوغان، می‌رود. برخی از شرکت‌های نظرسنجی و ائتلاف ملت بر این باور بودند که رای اولی‌ها به آقای قلیچداراوغلو رای خواهند داد.

 

شگفتی دور اول انتخابات ترکیه، آرای نامزد «ائتلاف آتا»، آقای «سینان اوغان»، بود. او در این انتخابات بیشتر از پنج درصد از آرا را به خود اختصاص داد. شرکت‌های نظرسنجی قبل از انتخابات رای آقای اوغان را زیر سه درصد تخمین زده بودند.

 

«در دور اول انتخابات ترکیه چه گذشت؟»

احزاب مخالف آقای اردوغان معتقد بودند باتوجه به بحران پناهجویان و شرایط اقتصادی نابسامانی که در کشور وجود دارد، می‌توانند وی را شکست بدهند، حتی خیلی از شرکت‌های نظرسنجی نیز آرای آقای قلیچداراوغلو را نسبت به آقای اردوغان در دور اول بیشتر تخمین زده بودند. 

 

با این حال، اردوغان نشان داد که به این راحتی و حتی در این شرایط اقتصادی نابسامان و زلزله اخیر که موجب کشته شدن بیش از ۵۰ هزار تن شد هم، شکست دادن وی سخت است.

 

ائتلاف جمهور نه تنها اکثریت کرسی‌های مجلس را به‌دست آورد، بلکه نامزدش برای انتخابات ریاست جمهوری هم ۵ درصد بیشتر از نامزد ائتلاف ملت، یعنی ۴۹.۵۲ درصد از آرا را به خود اختصاص داد.

 

ائتلاف جمهور که حامی اردوغان است، در انتخابات مجلس توانست ۳۲۳ نماینده را راهی مجلس ملی ترکیه کند و در مقابل آن، ائتلاف ملت ۲۱۲ نماینده و سایر احزاب نیز ۵۵ نماینده را در مجلس خواهند داشت.

 

«دور دوم انتخابات ترکیه؛ طرف‌کشی ائتلافات و تغییر لحن قلیچداراوغلو»

این اولین انتخابات در ترکیه است که به دور دوم کشیده می‌شود. ائتلافی که آقای اردوغان را حمایت کرده بود در دور اول، اکثریت کرسی‌های مجلس را به‌دست آورده است و ایده همسویی مجلس و حکومت برای پیشبرد بهتر امور و آرای آقای اردوغان در دور اول، می‌تواند عنصری باشد تا طرفداران آقای اردوغان برای انتخاب دوباره وی پای صندوق‌های رای بروند.

 

آقای قلیچداراوغلو برخلاف آقای اردوغان نتوانست نتیجه دلخواه مخالفان را به‌دست بیاورد. او در دور دوم هم باید طرفداران سرخورده خود که خیلی از آن‌ها هم از احزاب مختلف هستند و برای انتخاب نمایندگان خود برای انتخابات مجلس به صندوق آمده بودند را، دوباره پای صندوق‌های آرا بکشاند و هم باید امیدوار باشد که درصدی از هشت میلیون نفری که در دور اول پای صندوق نرفتند را، برای رای دادن ترغیب کند.

 

آرای سینان اوغان باعث شد که هر دو نامزد راه یافته به دور دوم بخواهند حمایت وی و ائتلاف آتا که آقای اوغان نامزد این ائتلاف بود را، برای دور دوم جلب کنند.

 

بعد از کش‌و‌قوس‌های فراوان، ائتلاف آتا ازهم پاشید و آقای اوغان حمایت خود را از ائتلاف جمهور و آقای اردوغان اعلام کرد و احزاب شکل‌دهنده ائتلاف آتا از جمله حزب ظفر به رهبری «امید اؤزداغ» نیز، از ائتلاف ملت و آقای قلیچداراوغلو حمایت کردند. 

 

آقای اؤزداغ بعد از تاسیس حزب ظفر، مخالفت خود را با حجم زیاد پناهجویان اعلام کرد و کمپین خود را در دوسال اخیر بر این اساس پیش برده است. 

 

آقای اؤزداغ کنفرانس مطبوعاتی مشترکی با قلیچداراوغلو برگزار و تصمیم خود را اعلام کرد. آقای اؤزداغ در پاسخ به گمانه‌زنی‌ها درباره اینکه اگر آقای قلیچداراوغلو پیرو انتخابات شود وی به‌عنوان وزیر کشور مسوول برگرداندن پناهندگان خواهد شد گفت: «این موضوع بعد از انتخابات دور دوم بحث خواهد شد و اینکه آیا من و حزبم مایل به نشستن من بر مسند وزارت کشو و برگرداندن پناهجویان هستیم، جوابم بله هست.»

 

به گفته برخی از کارشناسان، در دور دوم باتوجه به میزان رایی که آقای اردوغان در دور اول کسب کرده است، انتخاب وی در دور دوم محتمل‌تر از آقای قلیچداراوغلو است. 

 

بعد از انتخابات دور اول و شکست ائتلاف ملت در انتخابات مجلس، احزاب مخالف به آسیب‌شناسی این شکست پرداختند. آقای قلیچداراوغلو به‌صورت جدی در مورد پناهجویان و اخراج آن‌ها سخن می‌گوید و ناسیونالیست‌تر از احزاب ناسیونالیست ترکیه شده است.

 

«حمایت حزب ظفر از قلیچداراوغلو؛ نگرانی مهاجران ایرانی از چیست؟»

در سالیان اخیر باتوجه به وضعیت اقتصادی و سیاسی ایران، خیل عظیمی از ایرانیان به ترکیه مهاجرت کرده و با خرید ملک اقامت گرفته و یا به‌عنوان پناهجو به این کشور رفته‌اند. سیاست‌های مهاجرتی حزب ظفر و سخنرانی‌های کمال قلیچداراوغلو در مورد مهاجران، ایرانیان ساکن ترکیه را نگران کرده است که در صورت انتخاب آقای قلیچداراوغلو، وضعیت اقامتی‌اشان چگونه خواهد شد؟

 

هرچند به گفته کارشناسان، مهاجران غیرقانونی و پناهجویان سوری مدنظر قلیچداراوغلو است، ولی بیشتر ایرانیان نگران این هستند که در صورت انتخاب شدن آقای قلیچداراوغلو، تروخشک باهم بسوزد و قوانینی که وضع می‌شود، دامن ایرانیان ساکن ترکیه را هم بگیرد.

 

ایرانیان زیادی در سال‌های اخیر با خرید ملک در ترکیه در این کشور ساکن شده‌اند. کمال قلیچ‌داراوغلو با اشاره به افزایش بی‌رویه قیمت مسکن و اجاره بها، سه ماه پیش گفته بود «اگر من رییس جمهوری شوم، فروش ملک به خارجی‌ها را به‌مدت پنج سال ممنوع می‌کنم.» 

 

هرچند لحن آقای قلیچداراوغلو نسبت به دور اول در مورد پناهجویان تغییر کرده و با تاکید بیشتری بر روی برگرداندن پناهجویان و یا مهاجران غیر قانونی تاکید می‌کند، ولی ائتلاف ملت چه قبل از دور اول انتخابات و چه در دور دوم، برنامه مشخصی برای چگونه برگرداندن این پناهجویان ندارد و بعد از دور اول انتخابات احزاب مخالف آقای اردوغان از تاسیس وزارتخانه‌ای برای امور مهاجران نیز سخن گفتند.

 

با این حال، آقای قلیچداراوغلو امیدوار است در صورت پیروزی در انتخابات، رهبر حزب ظفر آقای اؤزداغ یا به‌عنوان وزیر کشور و یا به‌عنوان وزیر امور مهاجرتی، امورات برگرداندن پناهجویان را به‌عهده بگیرد.

 

شهردار استانبول، «اکرم امام اغلو» که از حزب جمهوری خلق است و در کمپین انتخاباتی قلیچداراوغلو همراه وی بوده و از وی به‌عنوان یکی از معاونان آقای قلیچداراوغلو در صورت انتخاب شدن به‌عنوان رییس‌جمهور ترکیه یاد می‌شود، در یک مصاحبه تلویزیونی گفته است «یک ایرانی پیش من آمد و گفت من اینجا زندگی می‌کنم و خانه خریدم و ساکن این کشور هستم و اقامت [یک و یا دوساله] ترکیه را دارم، آیا ما را هم برمی‌گردانید؟ و من گفتم جای شما روی سر ماست. ما مهاجران غیر قانونی را برمی‌گردانیم.»

 

برخلاف قلیچداراوغلو، آقای اردوغان تاکید کرده که پناهجویان را برنمی‌گرداند. در سال‌های اخیر برخی از ایرانیان با خرید املاک ۲۵۰ و ۴۰۰ هزار دلاری، شهروندی ترکیه را به‌دست آورده‌اند.

 

پیش‌تر «علی‌ظفر صغیراوغلو»، مدیر مرکز مطالعاتی سیاست‌های مهاجرتی «دانشگاه ییلدیریم بایزید» آنکارا، در گفت‌وگو با «ایران‌وایر» گفته بود «حکومت فعلی حداقل آن مهاجرهراسی و دیگری‌هراسی که احزاب مخالف دارند را ندارد و نگاهش به کشورهای همسایه، دوستانه است. این در مورد ایران بیشتر صادق هست و در صورت دوام ریاست جمهوری اردوغان، روابط دو کشور به این صورت خواهد بود. فکر می‌کنم در مورد سوریه هم به مشترکاتی برسند که تاثیر مهمی در روابط دوستانه دو کشور خواهد داشت.»

 

ترکیه از جمله کشورهایی است که ایرانیان به‌مدت نود روز بدون نیاز به ویزا می‌توانند در این کشور ترد کنند. در سالیان اخیر به‌دلیل افزایش تعداد مهاجرانی که به ترکیه می‌آیند، اقامت‌های گردشگری برای اکثر شهروندان خارجی با سختگیری‌هایی همراه بوده است.

 

 

 

نقل از ایران وایر