کیفیت ناراحتکننده تجارت خارجی ایران
ساعت 24 - اقتصاد ایران هر روز که سپری میشود ابعاد ناراحتکننده بیشتری را تجربه میکند و شهروندان پیگیر خبرها و گزارشهای اقتصادی، آگاهان و ناظران داخلی و علاقهمندان به اقتصاد سیاسی ایران را در بهت فرو میبرد که چرا اقتصاد ایران در مدار پسافتادگی قرار گرفته و توانایی عبور از این مرحله را ندارد. بهطور مثال میتوان به مقوله بسیار بااهمیت تجارت خارجی ایران در بهار امسال نگاه کرد و این مساله ناراحتکننده را دید.
جدیدترین گزارش گمرک جمهوری اسلامی ایران نشان میدهد در سه ماهه نخست سال جاری میزان صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی کشور (به استثنای نفت خام، نفت کوره و نفت سفید و همچنین بدون صادرات از محل تجارت چمدانی) بالغ بر ۳۵ میلیون و ۴۹۵ هزار تن، به ارزش ۱۲ میلیارد و ۴۶۲ میلیون دلار بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل افزایش ۴۲/۲۴ درصدی در وزن و کاهش ۸۴/۸ درصدی در ارزش دلاری داشته است. به عبارت دیگر میانگین هر تن کالای صادراتی ایران با سقوط روبهرو شده که معنایش این است که ایران کالاهای حجیم و سنگین که بیشتر از دل طبیعت بیرون آمده را با فرآوری کمتر صادر کرده است. کاش ایران یک کالای صنعتی در سطح جهانی داشت که شهروندان جهان روزشماری میکردند تا به بازار بیاید و با اشتیاق آن را خریداری میکردند. از سوی دیگر واردات کشور در بهار امسال با افزایشی یک درصدی در وزن و ۷۹/۵ درصدی در ارزش دلاری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به ارقام هشت میلیون و ۵۵۷ هزار تن و ۱۴ میلیارد و ۱۹ هزار دلار رسیده است. به این ترتیب معلوم میشود ایران واردکننده کالاهایی بوده که وزن کمتر اما ارزش بیشتری داشته است. بدترین قسمت ماجرای تجارت خارجی ایران نسبت و سهم چین در تجارت خارجی است که ۲۵ درصد تجارت ایران را در چنگ دارد و این میتواند بر استقلالخواهی ایران اثر منفی داشته باشد.
شاید بدتر از این، میزان و سهم واردات از امارات متحده عربی باشد که در همین دوره زمانی، با رقمی معادل چهار میلیارد و ۹۶ میلیون دلار سهمی در حدود ۲۲/۲۹ درصد از کل ارزش واردات ایران را به خود اختصاص داده است. با توجه به اینکه این کشور بیشتر صادرات مجدد دارد معلوم است که ارزش واردات از این کشور از میانگین واردات جهانی بیشتر میشود.
تراز منفی تجارت خارجی ایران و اصولا کوچک بودن ابعاد آن نشان میدهد اقتصاد ایران شوربختانه در کلانترین سطح و با معیارهای مهم اقتصادی ابعاد نگرانکنندهای را تجربه میکند.