کسادی تماشاگر برای "صدا و سیما" و سریال ها/ موج تحریم های هنرمندان و "خالص سازی" در "صدا و سیما"
رویداد۲۴- لیلا فرهادی: نزدیک به دو دهه از روز‌هایی که خیابان ها در زمان پخش سریال های صدا و سیما خالی می شد، گذشته و احتمالاً متولدان دهه ۸۰ به بعد اساساً چنین تجربه ای نداشته اند. سریال های ۹۰ قسمتی، سریال های ماه رمضانی با کارگردانی و بازی های درخشان رضا عطاران و این آخری برنامه «نود»، «حالا خورشید»، «هفت»، «عصر جدید»، «دورهمی» و «خندوانه» یکی پس از دیگری به دلایل سیاسی از صدا و سیما رخت بر بستند.
سال ۱۳۸۹ نقطه عطفی برای جریان برنامه سازی تلویزیونی ایران بود؛ سریال «قهوه تلخ» به کارگردانی مهران مدیری که قرار بود از شبکه سه پخش شود، ناگهان به اولین سریالی تبدیل شد که در شبکه خانگی به شکل سی‌دی به فروش می‌رسید. در ادامه روند رو به زوال صدا و سیما، مرجعیت اخبار هم از سال های پایانی دولت خاتمی و شکل گیری برنامه ۲۰:۳۰ در شبکه دو سیما از صد او سیما برای همیشه گرفته شد و ابتدا به بی بی سی فارسی و کم کم با ظهور شبکه های اجتماعی به پلتفرم هایی از این دست منتقل شد. تیر خلاص به این پیکر نیمه‌جان هم با ورود علی فروغی خواهرزاده طیبه ماهروزاده همسر غلامعلی حدادعادل زده شد. فروغی کرکره آخرین برنامه پربیننده صداوسیما را پایین کشید و عادل فردوسی پور را از برنامه نود و صداوسیما حذف کرد.
آغاز روند خالص سازی در صدا و سیما:
روند خالص سازی صدا و سیما از سال ۱۳۹۸ و اعتراضات بعد از شلیک به هواپیمای مسافربری اوکراینی شدت گرفت. تعداد قابل توجهی از اهالی تئاتر، سینما و موسیقی، بیانیه های اعتراضی به سرکوب خشونت بار را امضا کردند. بسیاری از هنرمندان جشنواره فجر را تحریم کردند و به سرعت موج تحریم ها به صدا و سیما هم کشیده شد. کانون کارگردان سینمای ایران در بیانه‌ای از تمامی کارگردانان سینما درخواست کرد تا زمان عذرخواهی رسمی سازمان صداوسیما در هیچ برنامه تلویزیونی به عنوان میهمان و کارشناس شرکت نکنند. بخشی از هنرمندان سال ۱۳۹۸ ریزش کردند و عده باقی‌مانده سال ۱۴۰۱ و در جریان اعتراضات پاییز و به این ترتیب صداوسیما از هر اندیشه منتقدی خالی شد.
بعد از به حاشیه رفتن صدا و سیما و نادیده گرفتن سلایق جامعه که به کاهش چشمگیر مخاطب از تلویزیون و کوچ مردم به سمت شبکه های خارجی یا خانگی منجر شده، حالا به تازگی مدیران صدا و سیما تصمیم گرفته اند با دعوت از برخی چهره ها، آب رفته را به جوی بازگردانند.
برخی خبر‌ها حاکی از بازگشت «رضا رشید پور»، «محمد رضا گلزار» و« فرزاد حسنی» به شو های صدا و سیماست. خبر حسنی البته زودتر از همه تأیید شد و در یک برنامه مذهبی با شمایلی جدید و ادبیاتی مذهبی حاضر شد.
خبر بازگشت مجریان را ابتدا محمدرضا شهبازی یکی از تازه وارد های صدا و سیما که در غیبت مجری های با سابقه، موفق شده بود جایگاهی در این نهاد برای خودش دست و پا کند اعلام کرد. شهبازی در توییتر خود نوشت «ما اینور پاورقی می سازیم می گوییم سلبریتی باید در خدمت رسانه باشد، هماهنگ با سیاست های نظام باشد، باید با سلبریتی که وسط شلوغی ها آب به آسیاب دشمن می ریخت برخورد بشود، بعد این ور، گلزار و رشید پور دارند گرم می کنند برگردند روی آنتن»
بعد از قطعی شدن این خبر، شهبازی استعفای خود را از صدا و سیما اعلام کرد. اما واکنش ها به اعتراض شهبازی جالب توجه تر بود. محمد رضا نجار زاده، مدیر گروه اجتماعی شبکه سه، در متن تندی به محمد رضا شهبازی که از بازگشت رشید پور و گلزار به تلویزیون انتقاد کرده بود، نوشت: «امروز نظرسنجی برنامه فاخرت آمد؛ مخاطب: ۵ درصد سید خندان. معلی ۳۷ درصد، محفل قرآنی ۴ برابر شما، اعجوبه ها تا ۳۰ درصد را زد، خودمونی رجبی ۱۹ درصد. را زد، به چی می نازید؟ به سیاه کردن چهره جبلی و جلیلی با اشتباه ها تان؟ یا بی مخاطب کردن شبکه تان؟»
صدا و سیما تلاش زیادی برای سلبریتی سازی انقلابی انجام داد؛ چهره هایی همچون ثابتی و شهبازی و خانعلی زاده، نمونه ای از همین اقدام صدا و سیماست که از قضا هیچکدام نتوانستند مخاطبان جدیدی به صدا و سیما بکشانند و این رسانه در معرفی چهره های جدید که به ارزش های حاکمیتی هم پایبند باشند، خیلی موفق نبود و این یعنی شکست جریان ارزشی. همین مسئله بود که بار دیگر صدا و سیما دست به دامان مجریان قدیمی خود شده است؛ مجریانی که به زعم ارزشی ها، زمانی یا «ساکت فتنه» بودند یا «حامی فتنه» یا «صدای دشمن»!
خبرگزاری ایرنا، ارگان اطلاع‌ر سانی دولت، موضع صادقانه تری گرفته است. این رسانه گفت: «رسانه ملی در چند سال اخیر با صرف هزینه های زیاد جز در چند مورد نتوانست برند سازی چندانی داشته باشد». و از طرفی به گفته برخی کارشناسان اشاره کرد که معتقدند حضور مجدد این چهره ها گامی رو به جلو در مسیر «اعتماد سازی» تلویزیون برای مخاطب است و «باید به تمامی سلایق» احترام گذاشت.
به گزارش رویداد۲۴، به نظر می رسد این تصمیم به دو دلیل اتخاذ شده است؛ نخست اینکه در آستانه انتخابات مجلس حاکمیت باید هر کاری با هدف گرم کردن تنور انتخابات انجام دهد و این کار با استفاده از چهره های مقبول تر در بین افکار عمومی امکان پذیر تر است. دوم اینکه صدا و سیما یک ارگان ورشکستۀ پر هزینه است. درآمد های این سازمان از تبلیغات، منوط به تعداد مخاطب این رسانه است که در سال های اخیر به بدترین وضعیت افتاده است.
