آیا آمریکا و چین برای مقابله با تغییرات جوی رقابتشان را کنار می‌گذارند؟
«در حالی که هواپیمای حامل جان کری، نماینده ویژه آمریکا در امور تغییرات اقلیمی، در چین بر زمین می‌نشیند، این پرسش بسیاری را درگیر کرده که آیا دو ابرقدرت، و دو تولیدکننده بزرگ آلایندههای کربنی، می‌توانند تنش‌های دیپلماتیک‌شان را کنار بگذارند و بر اهداف خود در قبال مقابله با تغییرات اقلیمی متمرکز شوند؟»
جان کری، بعد از آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، و جنت یلن، وزیر دارایی این کشور، تازه‌ترین مقام آمریکایی است که از واشنگتن راهی چین می‌شود.
آقای کری قرار است شی ژنهوا، همتای چینی خود، و چند مقام ارشد این کشور را ملاقات کند. او گفته است می‌خواهد با مقام‌های چینی درباره افزایش اقدامات برای رسیدن به اهداف آب و هوایی و نیز کاپ ۲۸، کنفرانس سازمان ملل متحد درباره تغییرات اقلیمی، صحبت کند.
اگرچه کسی انتظار ندارد این نشست‌ها به تصمیم‌گیرهای متقنی منجر شود، اما دیدارها در چین می‌تواند آغازی برای گفتگو باشد. احتمالا دو طرف درباره چالش‌های مشترک خود در تسریع گذار به انرژی پاک و کاهش آلایندههای کربنی گفتگو خواهند کرد.
دو کشور بزرگترین سرمایه‌گذاران در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر هستند و چین به تنهایی بیش از نیمی از سرمایه‌گذاری جهانی در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر را انجام داده است.
البته چین و آمریکا بزرگترین تولید‌کننده‌های آلایندههای کربنی نیز هستند.
«اقدامات متناقض»
دولت‌های دو کشور هنوز برای ایجاد توازن در تقاضای رشد اقتصادی و کاهش آلاینده‌ها با چالش روبرو هستند و همین به اقدامات متناقض آنها و انتقادات کارشناسان تغییرات اقلیمی منجر شده است.
همین چند وقت پیش بود که چین نسبت به کاهش وابستگی به ذغال‌سنگ تمایل نشان داد.
شی جین پینگ، رئیس جمهوری چین، بعد از سرمایه‌گذاری قابل توجه در زیرساخت‌های مربوط به انرژی پاک، اهدافی را برای رسیدن به هدف کربن صفر اعلام کرد.
سال‌ها دود غلیظ بر فراز پکن و دیگر شهرهای این کشور باعث اضطراب مردم شده و مقام‌های این کشور را بر آن داشته که نیروگاه‌های سوخت فسیلی و معادن ذغال‌سنگ را تعطیل کنند.
اما از آن زمان کشور با قطعی برق روبرو شده، و این موارد عموما یا به خشکسالی‌هایی مربوط می‌شود که نیروگاه‌های آبی را تضعیف کرده و یا به کاهش نیروگاه‌های ذغال‌سنگ.
در پی احیای اقتصادی بعد از همه‌گیری کرونا و افزایش تولید کارخانه‌های چین، تقاضای داخلی و جهانی برای انرژی بیشتر شده است.
چین حالا مسیر خود را تغییر داده و اولویت خود را بر امنیت انرژی قرار داده است. به این معنی چین دوباره به سوی انرژی تولید شده با ذغال‌سنگ می‌رود. چرا که ذغال‌سنگ به اندازه انرژی و باد غیرقابل پیش‌بینی نیست.
بر اساس یک تحلیل، سال گذشته چین با افزایش قابل توجه تولید انرژی از نیروگاه‌های ذغال‌سنگی خود موافقت کرده است.
در تحلیل دیگری آمده اگرچه بخش بزرگ‌تری از انرژی چین توسط منابع تجدیدپذیر تولید می‌شوند، اما استفاده از انرژی ذغالی کماکان به دلیل میزان تقاضای بالا در حال افزایش است.
فعالان آب و هوایی می‌گویند بازگشت چین به سوی ذغال‌سنگ راهی کاهلانه برای حل مشکل است در حالی که سیاست‌های بازار و راه‌حل‌های زیرساختی برای افزایش انرژی‌های تجدیدپذیر وجود دارد.
در آمریکا نیز اخیرا دو قانون تصویب شده که میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری را در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر ممکن می‌کند. اما قانون دیگری هم تصویب شده که راه را برای بزرگترین پروژه‌های حفاری نفت و گاز در آلاسکا باز می‌کند.
به گفته آژانس بین‌المللی انرژی در سال ۲۰۲۲، با افزایش مصرف گاز طبیعی در آمریکا، در پی مواجهه با سرمای بی‌سابقه، تولید آلایندههای کربنی در این کشور بالا رفته است.
«فهرست خواسته‌های واشنگتن و پکن»
تحلیل‌گران می‌گویند آقای کری ممکن است بخواهد چین را به استفاده تمام‌عیار از منابع تجدیدپذیر انرژی خود و حرکت سریع‌تر به سوی هدف کربن صفر متقاعد کند.
چین گفته است تا سال ۲۰۶۰ آلایندههای کربنی خود را به صفر می‌رساند. هدفی که برخی معتقدند بیش از حد دور و دیر است. عده‌ای دیگر می‌گویند این که چین هنوز از سوی سازمان ملل متحد یک کشور «درحال توسعه» محسوب می‌شود باعث شده که معیارهای متفاوتی از آمریکا و دیگر قدرت‌های بزرگ شامل حال پکن شود.
اوایل ماه میلادی جاری جنت یلن، وزیر دارایی آمریکا از پکن خواست به صندوق بین‌المللی برای تغییرات اقلیمی کمک کند. این صندوق از سوی کشورهای ثروتمند تشکیل شده تا از طریق آن به کشورهای فقیرتری که به دلیل تغییرات اقلیمی با چالش اقتصادی روبرو شده‌اند کمک شود. چین قبلا با اشاره به اینکه سازمان ملل متحد آن را «کشوری در حال توسعه» می‌داند، این درخواست را رد کرده بود.
فهرست خواسته‌های پکن نیز می‌تواند شامل حذف تعرفه‌هایی شود که آمریکا اخیرا بر پنل‌های خورشیدی ساخت چین وضع کرده است. پکن ممکن است با مالیات پیشنهادی آمریکا بر فولاد و آلومینیوم وارداتی که به دلیل آلایندههای کربنی وضع شده و به صادارات چین آسیب می‌زند نیز مخالفت کند.
هر دو طرف ممکن است از مسائل آب و هوایی به عنوان ابزار امتیازگیری یا چانه زنی در حوزه‌های دیگر مثل تجارت و سیاست بهره بگیرند.
لی شو، مشاور ارشد سیاست گذاری موسسه صلح سبز که در پکن مستقر است به بی‌بی‌سی می‌گوید با توجه به سطح فعلی روابط چین-واشنگتن، پکن نمی‌خواهد که به عنوان کشوری دیده شود که در برابر آمریکا کوتاه می‌آید، «اما جان کری و شی ژنهوا این فرصت را دارند که از این دوره نسبتا آرام استفاده کامل بکنند و روابط دوطرف را از موضوع گفتگوهای اقلیمی جدا کنند».
به عبارت دیگر به گفته متحصصان، دو کشور باید به سرعت رقابت‌هایشان را کنار بگذارند تا بتوانند با بحران تغییرات اقلیمی مقابله کنند.
امید آن است که یک بار دیگر دو کشور با همان رفاقتی که در کنفرانس کاپ ۲۰۲۱ از خود نشان دادند، یک بار دیگر برنامه مشترکی را اعلام کنند.
منبع خبر: سایت بی‌بی‌سی فارسی
