خبرگزاری ایلنا: کلات‌پور در رابطه با علت افزایش این حوادث در کشور تصریح کرد: یکی از مشکلات اصلی ما در ایران در زمینه حفاظت فنی و ایمنی کار بحث بازرسی‌ها است که به شکل آشکاری کم کیفیت و اندک است.

 

به گزارش خبرنگار ایلنا، حوادث و سوانح در محیط کار همواره یکی از موارد تهدیدکننده نیروی کار محسوب می‌شود. در این میان طی دو ماه اخیر با افزایش تعداد قابل توجه حوادث مربوط به آتش سوزی، سوختگی یا استنشاق دود مواد اشتغال‌زا یا سایر گازها نیز مواجه بوده‌ایم. این افزایش آن هم در شرایطی که دولت‌ها همواره مدعی بهبود و کاهش مشکلات ایمنی کار هستند، به نوعی امری متناقض با ادعاها محسوب می‌شود و انگشت اتهام در این زمینه بیش از هر نهادی به سمت شورای عالی حفاظت فنی و وزارت کار و بهداشت گرفته می‌شود. 

 

امید کلات‌پور (کارشناس ارشد حفاظت فنی در حوزه آتش سوزی و مواد شیمیایی) در رابطه با آمار اخیری که از سوی رئیس بیمارستان سوانح سوختگی پیرامون آمار ۱۰۰ هزار نفری سوختگی در محیط کار و افزایش تعدد مسمومیت ناشی از استنشاق گازهای ناشی از سوختن مواد اعلام شده است، اظهار کرد: در زمینه کمیت سوانح و آمارهای موجود در مورد آسیب‌ های ناشی از سوختگی در میان کارگران و شاغلین وزارت کار بیش از سایر نهادها دارای آمار و ارقام است و باید مسئولان این وزارتخانه و اعضای شورای عالی حفاظت فنی در این زمینه آمارهای لازم را ارائه دهند، اما ما کارشناسان حوزه حفاظت فنی بیشتر از هرچیز تنها می‌توانیم در زمین کیفی علل بروز حوادث این چنینی صحبت کنیم. 

 

این کارشناس ارشد حفاظت فنی با اشاره به اینکه برای اشتعال مواد باید سه عامل اکسیژن، ماده سوختنی و احتراق اولیه موجود باشد، بیان کرد: بیشتر تمرکز کارشناسان حفاظت فنی بر شرایط بروز حادثه از طریق مورد دوم یعنی مواد اشتعال‌زا و امکان احتراق است و مواد، ماشین آلات و لوازم فنی فردی بیش از هرچیز مورد تحقیق و نظارت ماست. 

 

وی با تأکید بر این نکته که «در ایران و بویژه در شرکت‌ های تولیدی بخش خصوصی؛ وضعیت ایمنی دربرابر نشت و انتشار گازهای قابل اشتعال یا قابل ایجاد مسمومیت مناسب نیست و ایمنی در برابر آتش سوزی نیز در واحدها وضعیت مناسبی ندارد» گفت: این واقعیت را از میزان چندین برابری آتش سوزی و مسمومیت کارگران در محیط کار ایران در مقایسه با آمارهای متوسط جهانی می‌ توان فهمید. 

 

این استاد دانشگاه در حوزه ایمنی فنی ادامه داد: درباره حوادث مربوط به سوختگی و مسمومیت با گازهای سمی هنوز کار تحقیقی منسجمی در ایران نشده و این یکی از خلاء‌ های ما است، بویژه اینکه ایران از نظر فنی کشوری نفت‌ خیز و متصل با صنایع شیمیایی و پتروشیمی است و در این زمینه بعنوان یک کشور در حال توسعه باید توجه ویژه داشت. ضمن اینکه مشکلات اقتصادی، صنعتی و حتی آموزشی- فرهنگی در زمینۀ بروز این حوادث کاملاً مؤثر است. 

 

کلات‌ پور در رابطه با علت افزایش این حوادث در کشور تصریح کرد: یکی از مشکلات اصلی ما در ایران در زمینه حفاظت فنی و ایمنی کار بحث بازرسی‌ ها است که به شکل آشکاری کم کیفیت و اندک است. کارشناسان فنی ما بویژه در بحث‌های بسیار تخصصی خاص مثل ایمنی در برابر آتش سوزی و ایمنی در برابر مسمومیت گازها از کمبود آموزش و تجهیزات شناسایی رنج می‌برند. 

 

این کارشناس ایمنی و حفاظت فنی در ارتباط با مشکلات ناشی از آتش سوزی در واحدهای تولیدی و خدماتی گفت: تعداد بازرسان وزارت کار و وزارت بهداشت به نسبت نقاط و مراکز تحت پوشش کافی نیست و ممکن است بسیاری از واحدهای نا ایمن و خطرناک تا مدت‌ ها تحت پوشش یک دوره بازرسی نیز قرار نگیرند. 

 

وی در رابطه با جزئیات بازرسی‌ ها و مشکلات آن توضیح داد: بازرسی‌ ها از واحد ها و محیط‌ های کار در ایران به صورت سمپلینگ و نمونه گیری تصادفی کاملاً موردی و محدود از یک یا دو نقطه از واحد انجام می‌ پذیرد. یعنی ممکن است یک یونیت یا یکی از ماشین آلات یا یکی از سوله‌ ها از یک واحد بزرگ مورد بررسی قرار بگیرد و کل یک واحد مورد بازرسی قرار نگیرد. اینکه بازرسان از ابزارهای به روز و مناسب برای چنین بررسی‌هایی بهره‌مند باشند نیز مورد سؤال بوده و در این زمینه شبهه وجود دارد. 

 

کلات‌ پور افزود: علاوه بر کامل نبودن بازرسی‌ ها، اثربخشی و ضمانت اجرایی توصیه‌ های بازرسی نیز در ایران، بویژه در زمینه ایمنی در برابر آتش سوزی و نشت سموم و گازها مناسب نیست و موارد زیادی از وقوع حادثه در واحدهای دریافت‌ کننده تذکر و اخطاریه حاکی از همین‌ عدم ضمانت اجرایی لازم و بازدارندگی در برابر عدم توجه به توصیه‌های ایمنی است. 

 

این استاد دانشگاه با اشاره به مشکلات اقتصادی منجر به بکارگیری ماشین آلات و تجهیزات کهنه و مستهلک در ایران اظهار کرد: یکی از دلایل بروز حادثه آتش سوزی و نشت، استفاده از ماشین آلات، ابزارهای دچار استهلاک و قدیمی است و برخی از آن‌ ها اصلاً ایمن نیستند. ضمن اینکه تجهیزات حفاظت فردی نیز نقش بسیار مهمتری در برابر بروز حادثه دارند. ما در علم حفاظت فنی این را مطرح می‌ کنیم که باید اساساً زمینه بروز خطر مسدود شود، اما در بسیاری از موارد نبود تجهیزات حفاظتی در واحد برای کارگران باعث افزایش تلفات و خسارات به نیروی کار می‌شود. 

 

وی با تأکید بر این نکته که «هر تجهیزات و ماشینی در محیط کار باید تأییدیه فنی از وزارت کار و واحدهای بازرسی آن در ادارات کار را دریافت کرده باشد» اضافه کرد: تجهیزات فردی و ماشین آلات همگی باید به تأیید حفاظت فنی برسند، ولی وسایل حفاظت فنی متأسفانه در ایران در اولویت آخر است. ما در تولید این تجهیزات حفاظت فنی نیز ضعیف هستیم و حتماً باید در این رابطه اقدامی کرد. 

 

کلات‌ پور پیرامون روند افزایشی حوادث منجر به سوختگی و مسمویت گفت: بسیاری از ماشین آلات و تجهیزات که یک بار تأییدیه فنی و حفاظتی دریافت کردند، دیگر مورد بازرسی و تأیید قرار نگرفتند و این باعث شده بسیاری از یونیت‌ ها و اشیاء و ابزارها تا حتی یک دهه نیز تجدید تأییدیه نشده باشند، در صورتی که تأییدیه حفاظت فنی ابزارها و ماشین آلات باید به صورت ادواری و حداقل دو سالانه به روز شود. ضمن اینکه علاوه بر تجهیزات و به روزرسانی آن‌ ها، طراحی واحدها نیز باید متناسب با اصول حفاظت فنی باشد و در زمینه استاندارد سازی طراحی واحدها نیز ضعف قابل توجهی داریم. این مسئله باعث شده که هر چه زمان بیشتر می‌ گذرد، تعداد وقوع حوادث بجای کاهش، روند افزایشی داشته باشند و همزمان با افزایش مدت زمان استهلاک ابزار و وسایل، سوانح بیشتری متوجه نیروی کار کشور شود. 

 

این کارشناس حفاظت فنی با تأکید بر آموزش و تهیه دستورالعمل‌ های حفاظت فنی به منظور فرهنگ‌ سازی مقابل خطر بروز حادثه، اظهار کرد: تجهیزات حفاظتی نیز باید به صورت دوره‌ ای تست و بازبینی شوند. این شامل کپسول‌ های اطفاء حریق تا کیفیت لباس کار نیز می‌ شود. دیگ‌ های بخار، کمپرسورها و ابزارهای حساس قابل اشتعال و نشت در فرآیند تولید نیز وجود دارند که دوره‌ های بازرسی و نظارت آنها باید کوتاه‌ تر باشند، اما در ایران هنوز این استانداردها رعایت نمی‌ شوند و همین امر باعث روند افزایشی حوادث شده است.

Tweet